Londra Metal Borsası (LME) nedir, nasıl çalışır ve dünya metal piyasaları için neden bu kadar önemlidir? Bakır, alüminyum, çinko gibi endüstriyel metallerin küresel fiyatlamasında referans kabul edilen LME'nin işleyişi, işlem saatleri ve yatırımcılar için sunduğu fırsatlar bu yazıda detaylı şekilde ele alıyoruz.

Londra Metal Borsası (LME), 1877 yılında kurulmuş ve günümüzde dünyanın en büyük ve en köklü endüstriyel metal borsası olarak faaliyet gösteren bir organizasyondur. Merkezi, İngiltere’nin Londra kentinde yer alır. Borsa özellikle bakır, alüminyum, çinko, kurşun, nikel ve kalay gibi baz metallere odaklanmaktadır. Ayrıca alüminyum alaşımları, çelik, kobalt ve molibden gibi ürünler de işlem görmektedir.

LME’nin varoluş amacı, küresel endüstriyel metal piyasaları için standart fiyatlama, risk yönetimi ve fiziki teslimat imkânı sağlamaktır. Bu nedenle LME; üreticilerin, tüketicilerin, yatırımcıların ve spekülatörlerin piyasada etkin bir şekilde işlem yapabilmesine imkân tanıyan vadeli işlem kontratları (futures) ve opsiyon sözleşmeleri (options) sunar.

Önemli Özellikleri:

• LME’de belirlenen fiyatlar, dünya genelindeki fiziksel metal ticaretinde referans fiyat olarak kabul edilir.
• Borsa, fiziki teslimat imkânı sunar. Yatırımcılar isterlerse sözleşmeleri nakdi kapatmak yerine fiziksel metal teslim alarak kapatabilirler.
• LME'nin dünya çapında yetkilendirilmiş yüzlerce onaylı deposu bulunmaktadır.
• LME, piyasadaki arz-talep dengesizliklerini tespit etmek amacıyla stok seviyelerini günlük olarak raporlar.

Tarihsel Perspektif:

• LME, 19. yüzyılda İngiltere’nin sanayileşmesi sürecinde doğmuştur. Özellikle İngiliz sanayiciler, Latin Amerika ve Afrika gibi bölgelerden getirilen metallerin fiyat risklerinden korunma ihtiyacı duymuştur.
• İlk başta sadece bakır ticareti yapılırken, zamanla diğer metalleri de kapsayacak şekilde ürün yelpazesi genişletilmiştir.

Bugünkü Rolü:

• LME, yalnızca bir borsa değil, aynı zamanda küresel fiyat belirleyici bir merkez ve risk yönetim aracı konumundadır.
• Birçok üretici, sanayici, ticaret evi, hedge fon ve banka, fiyat riskinden korunmak (hedging) amacıyla LME’de işlem yapmaktadır.
• 2022 yılında LME, günlük ortalama 10-12 milyar dolar büyüklüğünde işlem hacmi gerçekleştirmiştir ve bu alandaki liderliğini sürdürmektedir.

2. LME’nin İşleyişi Nasıl Olur?

LME’de işlemler üç ana yöntemle gerçekleştirilir:

• Ring Trading: Geleneksel açık artırma sistemidir.
• LMEselect: Elektronik işlem platformudur.
• Telefon ile İşlem: LME üyeleri arasında doğrudan telefonla yapılan işlemlerdir.

İşlem gören ürünler; vadeli sözleşmeler, opsiyon sözleşmeleri ve esnek vadeli işlemler şeklindedir.

3. Açılış ve Kapanış Saatleri

İşlem saatleri kullanılan platforma göre farklılık gösterir:

• Ring (Fiziki Açık Artırma): 11:40 – 17:00 (Londra saati)
• LMEselect (Elektronik Platform): 01:00 – 19:00 (Londra saati)

*Türkiye saati, Londra saatine +2 ya da +3 saat eklenerek hesaplanmalıdır.

4. LME’de Nasıl İşlem Yapılır?

LME, doğrudan bireysel yatırımcılara açık değildir. Yalnızca LME üyesi şirketler doğrudan işlem yapabilir.
Bireysel yatırımcılar ise LME üyesi aracı kurumlar aracılığıyla hesap açarak LME’de işlem gerçekleştirebilirler.

5. Günlük İşlem Hacmi Ne Kadardır?

• Günlük işlem hacmi yaklaşık 10-12 milyar ABD doları seviyesindedir.
• Günlük kontrat adedi ise yaklaşık 700.000 – 800.000 civarındadır.
• Yıllık toplam işlem hacmi 4-5 trilyon ABD doları düzeyine ulaşmaktadır.

6. İlginç Bilgiler

• LME'nin dünya genelinde 500'den fazla onaylı metal deposu bulunmaktadır.
• Geçmişte manipülasyon olayları yaşanmıştır (örneğin 2022 nikel olayı).
• Çin, LME fiyatlamaları üzerinde önemli etkiye sahiptir.

7. Özet