Devalüasyon altın fiyatlarını nasıl etkiler? Yerel para biriminin değer kaybı altın yatırımları için ne anlama gelir, gelin birlikte analiz edelim.
Devalüasyon olduğunda tarihsel olarak altının yerel para birimi cinsinden genellikle yükseliş eğilimi gösterdiği görülür, çünkü altın global piyasalarda dolar gibi rezerv paralarla fiyatlanır ve yerel para değer kaybettiğinde, aynı miktarda altın almak için daha fazla para gerekir. Ayrıca devalüasyon, enflasyonist baskılar yaratabileceği için yatırımcılar güvenli liman olarak altına yönelir. Bu da altındaki talebi artırarak fiyatı yukarı çeker.
Altının küresel olarak ABD Doları cinsinden fiyatlandırılması nedeniyle, devalüasyon genellikle altının yerel para birimi fiyatında bir artışa yol açar. Bu etki üç temel mekanizma ile açıklanır:
1. Altın Fiyatları Yerel Para Biriminde Yükselir
Bir para birimi değer kaybettiğinde, o para biriminde fiyatlandırılan altın doğal olarak daha pahalı hale gelir.
Örnek: Türkiye'de 1 ABD Doları = 30 TL ve 1 gram altının fiyatı 2.000 TL olsun. Devalüasyon, döviz kurunun 1 ABD Doları = 40 TL'ye yükselmesine neden olursa, 1 gram altının fiyatı yaklaşık 2.667 TL'ye çıkar.
Bu etki, Borsa İstanbul’daki (BIST) Koza Altın (KOZAL) ve Ereğli Metal (EREGL) gibi altınla ilgili hisse senetlerine de fayda sağlar, çünkü gelirleri daha yüksek altın fiyatlarıyla artar.
2. Altın Güvenli Liman Haline Gelir
Devalüasyon genellikle ekonomik belirsizlik veya yüksek enflasyon dönemlerinde meydana gelir ve yatırımcıları altın gibi güvenli varlıklar aramaya yönlendirir. Yerel yatırımcılar, tasarruflarını para birimi değer kaybından korumak için altına yönelir. Küresel yatırımcılar da, özellikle devalüasyon daha geniş bir ekonomik istikrarsızlığa işaret ediyorsa, altına yönelebilir. Bu artan talep, etkilenen para biriminde altın fiyatlarını daha da yükseltir.
3. Altın ve Enflasyon Korelasyonu Güçlenir
Devalüasyon genellikle ithal malları daha pahalı hale getirir ve bu da enflasyonu tetikler. Bu durum, özellikle Türkiye gibi yabancı enerjiye ve hammaddelere bağımlı ülkelerde belirgin hale gelir. Artan enflasyon, satın alma gücünün azalmasına karşı bir korunma görevi gördüğü için altına olan talebi artırır. Tarihsel olarak altın, enflasyon dönemlerinde uzun vadeli bir değer deposu olmuştur.
Sonuç: Altın Devalüasyon Sırasında Yükselir mi?
Kısa vadede, devalüe olmuş para birimindeki altın fiyatlarının yükselmesi neredeyse kesindir. Uzun vadede ise küresel ekonomik koşullar ve enflasyon gibi ek faktörler altının yörüngesini etkiler. Borsa İstanbul’da (BIST), altın madenciliği şirketleri (KOZAL, OYAKC, EREGL) ve altın ETF’leri (XAUTRY gibi) devalüasyon dönemlerinde cazip yatırım seçenekleri haline gelir.