Takas Nedir? Borsada Takas Süresi Ne Kadar? Takas Kesinliği ve Brüt Takas Nedir?

Takas Nedir?

Borsada takas işlemi, genellikle hisse senetleri, tahviller veya türev ürünler gibi finansal enstrümanların el değiştirmesi veya ticaretinin gerçekleşmesi anlamına gelir. Bu işlem, alıcı ve satıcı arasında gerçekleşir ve genellikle borsa aracılığıyla yapılır.

Alıcı ve satıcılar, bankalar ve aracı kurumların kurdukları işlem platformlarını kullanarak alım ve satım taleplerini gönderirler. Daha sonra, takas işlemlerinin gerçekleştirilmesi için Takasbank devreye girer.

Takasbank, Türkiye'de finansal piyasalarda takas, saklama ve diğer hizmetleri sunan bir kurumdur. Borsalarda ve diğer finansal piyasalarda gerçekleşen işlemlerin takasını sağlar. Ayrıca takas işlemleri, merkezi saklama hizmeti, takas ve saklama garantisi ile risk ve teminat yönetimi gibi fonksiyonlarla, Türkiye'deki finansal piyasaların güvenli ve etkin çalışmasını sağlamakta önemli bir rol oynar.

Alım ve satım emirlerinin eşleşip takas işlemlerinin başlaması, alıcının almak istediği hisse senedi, tahvil veya türev ürün gibi finansal enstrümanın ödemesini yapmasını ve satıcının da alıcıya bu enstrümanı transfer etmesini ifade eder. Alıcı ve satıcılar emirlerini banka ve aracı kurumlar aracılığıyla iletirken, Takasbank işlemlerin güvenli bir şekilde gerçekleşmesini denetler. Takas işlemlerinin tamamlanmasıyla birlikte, satıcı ödemesini alır ve alıcı da satın aldığı finansal enstrümana ulaşır.

Borsada Takas Süresi Ne Kadar?

Borsa İstanbul'da hisse senetlerinin takas süresi 2 iş günüdür. Bu sürenin hesaplanmasında yarım seans iş günleri dikkate alınmaz. 2 iş günü sonunda, alıcı ve satıcı arasında hisse senetlerinin transferi tamamlanır.

Hisse senetlerinin takas süresinin 2 iş günü olmasının nedeni, alıcı ve satıcı arasındaki taahhüdün yerine getirilmesi ve hisse senetlerinin güvenli bir şekilde transfer edilmesi sürecinin zaman almasıdır. Ayrıca, Borsa İstanbul uluslararası finansal piyasalarla uyum sağlamak amacıyla genellikle kullanılan T+2 takas süresini benimsemiştir.

Takas Kesinliği ve Brüt Takas Nedir?

Takas kesinliği, alıcı ve satıcı arasında taahhütlerin yerine getirildiğini ve işlemin geri alınamaz şekilde tamamlandığını ifade eder.

Brüt takas ise hisse senetlerinde uygulanan bir tedbir yöntemidir. Normalde, hisse senetleri aynı gün içinde serbestçe alım satıma konu olabilir. Ancak, brüt takas tedbiri uygulandığında, hisse senetleri satın alındıkları gün satılamaz ve satıldıkları gün yeniden alım yapılamaz. Özetle, brüt takas, hisse senetlerinde manipülasyonu önlemeyi amaçlayan bir tedbirdir.